Grčkoškolska

GRČKOŠKOLSKA 3

Jednospratna kuća, nekadašnja „Grčka škola“, sa osnovom u obliku ćiriličnog slova „П“. Školu su osnovali novosadski Grci i Cincari 1783. godine kada su kupili Savićevu kuću u Grčkoškolskoj ulici i „preudesili“ je za potrebe škole. Na kući je sačuvana kamena tabla na kojoj je na grčkom zapisano da je od priloga građana, škola obnovljena 1821. godine.

Za vreme Bune 1848. godine, u ovoj kući su novosadski Srbi održali skup na kom su doneli odluku o dizanju ustanka.

Za vreme bombardovanja u junu 1849. kuća je bila znatno oštećena, a obnovljena je 1853. godine u Velikoj obnovi, po planu Franca Šlauba. 

Grčka škola je radila do 1863. godine, kada je zatvorena zbog malog broja učenika, a 1873. je darovana današnjoj Zmaj Jovinoj gimnaziji, odnosno „Fondu Srpske pravoslavne velike gimanzije novosadske“.

Od II svetskog rata do danas se koristi kao stambena zgrada.

Ulična fasada „Grčke škole“ je široka, sa 6 vertikala arhitravno završenih otvora, i dva plitka rizalitna polja na krajevima. Dekorativni elementi su neobarokni, verovatno iz neke obnove sa kraja XIX veka. 

Prozori na spratu su nadvišeni segmentnim frontonima sa školjkom u polju, sa balusterima na parapetnim poljima. Bogato dekorisan friz sa tavanskim otvorima i gustim nizom konzola na koje se oslanja istaknuti profilisani potkrovni venac.

Na planu grada iz 1745. godine, označili smo crvenim ucrtani objekat, najšireg uličnog fronta u Grškoškolskoj ulici, koji odgovara današnjoj lokaciji i gabaritu uličnog dela zgrade Grčke škole – verovatno Savićeva kuća kupljena za školu 1783.

Na Sauterovom planu iz 1889. godine označena je parcela Grčke škole broj 1430.

Fotografija dvorišne strane zgrade snimljena 1992. godine.

Iz arhiva Zavoda za Zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada (V.M. 43/2, 1992.)

Realizaciju sajta pomogala je Gradska uprava za kulturu Novog Sada

Za realizaciju ovog sajta korišćeni su izvori i materijali Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada

STARO JEZGRO NOVOG SADA je proglaseno za kulturno dobro, odlukom o utvrđivanju za prostorno kulturno-istorijsku celinu – 05 br. 633-151/2008 od 17. januara 2008, „Sl. glasnik Republike Srbije“ br. 07/2008.