Beogradska broj 21

“ Paviljon inžinjerskih oficira „

Masivna dvospratna zgrada, osnove u obliku latiničnog slova „L“ izgrađena je na uglu ulica Beogradske i Nazorove.

Karakteristična osnova objekta označenog kao Paviljon inžinjerskih oficira ucrtana je na planu Petovaradinske tvrđave iz 1761. godine. Objekat je, od nastanka, sredinom XVIII veka, zadržao autentičnu namenu, te je i danas u funkciji kao sastavni deo kompleksa Vojske Srbije u Donjoj tvrđavi.

Iako je tokom vremena u enterijeru izvršeno niz izmena, kako u organizaciji prostora, tako i u obradi površina,objekat je do danas sačuvao sve elemente autentičnog konstruktivnog sklopa kojeg karakteriše masivna zidana konstrukcija zidova i poluobličastih svodova u podrumu i prizemlju, te krstastih i pruskih svodova na prvom i drugom spratu. Funkcionalni raspored prostorija na svim etažama je sličan sa središnjim hodnicima i nizom obostrano postavlenih kancelarija.

Dve stepenišne vertikale su na originalnoj poziciji, kao i centralno postavljen svetlarnik unutar kojeg su sačuvani otvori u kamenom ramu sa gvozdenim rešetkama. Na stepeništu je sačuvana stara ograda od kovanog gvožđa i tragovi štuko ornamentike na svodu.

Centralni ulazni hol je, sudeći po oblikovanju i upotrebljenim materijalima, u prvim decenijama XX veka dobio izgled koji je sačuvan do danas.

Ispod objekta nalaze se dva odvojena podruma kojima se pristupa iz postojećih stepeništa sa drvenim gazištima. Prostorije su pod poluobličastim svodovima od opeke, dok su podovi od nabijene zemlje.

U ugaonom delu podruma su vidljivi ostaci bunara koji je u prizemlju uklonjen. Podovi u prizemlju i na spratovima su zamenjeni savremenim materijalima, a malterisani i okrečeni zidovi su obloženi lamperijom.

Ulične fasade su jedinstveno rešene sa naglašenim višestruko profilisanim potkrovnim i jednostavno oblikovanim međuspratnim vencima. Zidno platno je ravno malterisano, osim u prizemnoj zoni gde su izvučene plitke fuge. Fasade su raščlanjene plitkim pilastrima koji se pružaju od visoke sokle do potkrovnog venca. Svi prozori su u plitkom, jednostavnom, nekad kamenom, danas premalterisanom ramu. U prizemlju imaju i blago istaknut kameni solbank i zaštitne rešetke, dok su na prvom spratu naglašeni zaštitnim stilizovanim ogradama od kovanog gvožđa u visini parapeta na istaknutim kamenim profilisanim bazama.

Fasada iz Beogradske ulice je simetrično komponovana, izdeljena pilastrima u četiri polja od kojih dva centralna polja akcentuju ulazni deo sa udvojenim, segmentno završenim portalima, od kojih je danas u funkciji samo levi, dok je desni zazidan sa prozorskim otvorom u sredini.

Iznad portala, na prvom spratu su istaknuti kameni balkoni na profilisanim kamenim konzolama. Ograde su od kovanog gvožđa, u kombinaciji stilizovanih slova i floralne ornamentike.

Glavna kapija je drvena, dvokrilna sa nadsvetlom, novije izrade. Dvorišna fasada je ravno malterisana bez podeonih venaca sa otvorima u plitkim malterskim ramovima i balkonima sa jednostavnom gvozdenom ogradom novijeg datuma. Кrov je visok, nad uličnim delom četverovodan, a u nastavku dvovodan, pokriven biber crepom.

U produžetku glavnog objekta nalazi se niži, jednospratni objekat nekadašnje Infanterijske kasarne sa stanovima štapskih oficira. Osnova je pravougaona sa dva istaknuta stepenišna aneksa, krajnje svedenog oblikovanja primerenog specifičnoj nameni objekta. Fasade imaju naglašen potrovni venac i jednostavno oblikovani međuspratni venac sa nizovima prozora u plitkim, ravnim malterskim ramovima.