Beogradska broj 2

,,Zgrada Šajkaškog bataljona“

Jednospratnica širokog uličnog fronta, smeštena je u nizu stambeno-poslovnih kuća glavne ulice podgrađa. U istorijskim izvorima se navodi da je pripadala Šajkaškom bataljonu, kasnije se pominje i kao bolnica za ratne veterane.

O značaju ove građevine može se zaključiti po bogatoj dekoraciji pročelja. Unutar frontona desnog prozora iznad ulaznog portala, u ovalnoj površini uokvirenoj ornamentom, urezan je broj 1792. koji se može smatrati godinom gradnje.

Osnova je u obliku latiničnog slova „L“ sa dvorišnim krilom uz desnu brazdu. U prizemlju uličnog dela su lokali, trenutno van funkcije ili pretvoreni u stambeni prostor. Prizemlje dvorišnog krila, sprat, kao i potkrovlje je stambeno. Ulaz nije simetrično postavljen, već je pomeren u desno. Široki prolaz je u prednjem delu pod poluobličastim svodom sa svodnim rukavcima, u delu prema dvorištu pod krstastim svodom.

Na desnoj strani je smešteno dvokrako stepenište za sprat sa drvenim gazištima i sačuvanom štuko ornamentikom na površini svoda.

Na levoj strani prolaza sačuvana su dvokrilna gvozdena vrata nekadašnjeg lokala sa karaktrističnim okovom od kovanog gvožđa.

Duž dvorišnog krila je zasvođen, nekad otvoreni trem uništen neprimerenim dogradnjama, a u nivou sprata otvoreni hodnik koji se, na dvorišnoj strani uličnog objekta, nastavlja na komunikacioni balkon sa ogradom od kovanog gvožđa. Prostorije prizemlja su pod poluobličastim svodovima osim u lokalu sa leve strane koji su prilikom adaptacije uništeni, dok su na spratu sa ravnom tavanicom.

Fasada je horizontalno podeljena podeonim i potkrovnim vencem. Zidno platno prizemlja i ivice sprata objekta su izvedene u imitaciji kamenog sloga. Bogato ukrašen portal ima po dva profilisana pilastra, blago skošena u odnosu na ravan fasade. Pilastri imaju profilisane kapitele ispod kojih se nekad nalazio ukras u obliku stilizovane loze, karakterističan za plastičnu dekoraciju na dovratnicima i doprozornicima u XVIII veku, koji je danas sačuvan samo fragmentarno na desnom pilastru. Iznad lučno zasvođenog ulaza, u simetričnoj postavci su figure lava sa ispruženim jezikom.

Ostali deo ispunjava simetrično komponovani biljni ornament sa akantusovim lišćem i volutama koje polaze od završnog kamena. Portal je nadvišen arhitravom na čijim krajevima je po jedan karakterističan postament sa stilizovanom vazom završenom u vidu kugle, dok je u osi viši postament na kojem se, nalazio grb koji se danas čuva u Vojvođanskom muzeju, a kopija je postavljena na objekat.

Кarakteristična dvokrilna drvena kapija sa sačuvanim okovima od kovanog gvožđa ima u središtu manja, polukružno završena vrata. Sa leve i desne strane su nekadašnji lokali sa portalima zatvorenim metalnim, odnosno drvenim kapcima. Na spratu je osam prozora na približno podjednakom rastojanju, od kojih su tri kibic- fensteri.

U prostoru između prvog i drugog prozora na spratu, s leva na desno, je polukružna niša sa skulpturom Bogorodice Imakulate sa Hristom, na četvrtastom postamentu.

Iznad prozora sprata su postavljeni trougaoni polukružni frontoni sa plastično izvedenim štuko ornamentom različitih motiva: u obliku školjke, palmete, akantusovog lista ili mreže unakrsnih linija koje imitiraju gitere od kovanog gvožđa. U parapetnim poljima, kao i ispod niše, primenjena je ista i naizmenice tehnika dekoracije, još složenijih motiva, karakteristična za XVIII vek, kakvu nalazimo još samo na objektu Magistrata u Beogradskoj 6. Objekat je građen opekom, malterisan i bojen. Podrum pod poluobličastim svodom se nalazi ispod desnog dela objekta. Кrov je na dve vode, pokriven biber crepom. Potkrovlje je krajem prošlog veka adaptirano u stambeni prostor, osvetljeno nizom loše oblikovanih i neprimerenih vertikalnih prozora-badža od pocinkovanog lima.