Beogradska broj 15

• 

Jednospratna stambeno-poslovna kuća sagrađena je polovinom XVIII veka na regulacionoj liniji nekadašnje Glavne ulice, danas Beogradske. U ovoj kući je daleke 1765. godine, otvorena prva apoteka u Petrovaradinu, a služila je prvenstveno u vojne svrhe. Njan zakupac je najpre bila jedna trgovačka kompanija iz Temišvara, da bi zbog slabog poslovanja prešla u privatne ruke. Godine 1802. preuzeo ju je apotekar Franc Šams, rodom iz Češke, koji se bavio i prošlošću Petrovaradina i Fruškogorja. Po njegovom odlasku, od 1817. godine, apoteka je više puta menjala vlasnike. Jedan od njih je bio Teodor Deodato koji je sakupljao stare knjige, oružje i druge umetničke predmete.

Tu su se u svoje vreme okupljale ličnosti od pera – pesnici i književnici. Apoteka se neko vreme zvala „Кod zlatnog orla“, a predmeti i deo mobilijara čuva se danas u Muzeju grada Novog Sada.

Кrajem XX veka objekat je obnovljen, izolovan od vlage, lokali adaptirani, a fasada restaurirana. Кuća ima pravougaonu osnovu sa ulazom-hodnikom i lokalima sa obe strane.

Sa leve strane je dvokrako stepenište za sprat. Sve prostorije prizemlja su zasvođene krstastim svodovima. Na spratu je prostran stambeni prostor. Na dvorišnoj strani je dograđen balkon na stupovima betonske konstrukcije i nadstrešnicom od valovitog salonita. Sa desne strane, u dnu dvorišta nalazi se dvorišni parterni objekat, nekad stambene namene, danas zapušten. Zasvođeni podrum zauzima levi deo objekta. Кrov je izrazito visok, pokriven biber crepom sa tri sačuvana masivna odžaka.

Ulična fasada ima četiri ose otvora; u prizemlju su ulazna vrata, portali lokala i krajnje desno jedan prozor, a na spratu četiri pravougaona prozora (jedan od njih je kibic-fenster).

Malterski ukras oko spratnih otvora je u vidu profilisanog malterskog okvira i krivolinijskog frontona. Međuspratni i potkrovni venac su naglašeni i višestruko profilisani. Drvena dvokrilna ulazna kapija je izvedena od dijagonalno postavljenih letvica sa karakterističnim gvozdenim okovom.

U luneti iznad vrata je simetrično oblikovan stilizovan ukras od kovanog gvožđa, koji se ponavlja i nad dvorišnim vratima. Na svim otvorima prizemlja su gvozdeni zaštitni kapci sa okovom od kovanog gvožđa.

Zasvedeni ulaz sa sa originalnim kapijom, dispozicija prostora i sačuvane svodne konstrukcije, oblik krovišta i sačuvani elementi od kovanog gvožđa karakteristični za baroknu arhitekturu, čine objekat jedinstvenim u celom podgrađu Tvrđave.