Trg Slobode

TRG SLOBODE 2

Jednospratna zgrada hotela „Vojvodina“, izgrađena u stilu klasicizma, sa osnovom u obliku ćiriličnog slova „Г“, 1854. godine za vlasnika Johana Ajglera, na mestu čuvene pivice Johana Hajla, srušene u Buni, koja se na ovom mestu nalazila još od prve polovine XVIII veka.

Ova zgrada je originalno izgrađena kao hotel pod imenom „Jelisaveta“, i od početka nije menjala namenu već samo ime. Spoljašnji izgled i unutrašnji raspored prostorija nisu bitnije menjani do danas. U dvorištu hotela 1892./95. je izgrađeno „Pozorište Dunđerskog“ kao i agregat koji je obezbeđivao struju za rasvetu većeg dela centra grada.

Od agregata, u dvorištu hotela, struja se prenosila preko releja na krovoima kuća, koji se mogu videti na mnogim starim fotografijama. Možda najstarija fotografija na kojoj se vidi ova konstrukcija na krovu Zmaj Jovine 14, a može sa precizno datirati na 1895. jer toranj katedrale na fotografiji još nije završen, a krst na vrhu je već postavljen.

Ulična fasada hotela „Vojvodina“ je veoma široka, preko 60m, sa 24 vertikale otvora, vešto je rasčlanjena sa tri rizalitna polja,od kojih je široki središnji sa centralno postavljenim kolskim prolazom iznad koga je balkon sa originalnom ogradom od kovanog gvožđa, a dva uža su u širini jednog prozora. Originalno su sva tri rizalita bila nadvišena ravnim atikama, a na širokoj središnjoj je bio ispisan naziv hotela.

Nad prozorima na rizalitima su klasicističke akrotirije, a nad ostalim prozorima su arhitravni frontoni. 

Desno od uskog desnog rizalita nalazi se drugi kolski ulaz, koji pretvoren u ulaz u hotel, iznad koga je balkon sa zidanom ogradom. 

Na Sauterovom planu iz 1889. označen je kao „Elisabeth hotel“ na tadašnjoj parceli broj 44.

Na fotografiji snimljenoj oko 1900. godine, dok je nosio ime hotel „Jelisaveta“.

Na obojenoj fotografiji snimljenoj oko 1914. godine, vidimo hotel „Jelisaveta“ ispred koga je saletla restorana, a vide se i tramvajske tračnice i bandere.

Ime hotela je promenjeno 9. maja 1922. godine u „Hotel kraljice Marije“.

Fotografija iz vazduha snimljena 1926. godine prikazuje Trg Slobode, a u dvorištu hotela „Kraljice Marije“ vidi se pozorište Dunđerskog. 

Zgrada je obnovljena 1927. godine, za tadašnjeg vlasnika Gedeona Dunđerskog, pri čemu je opremljen novim nameštajem i uveden vodovod i centralno grejanje. Dunđerski je izdavao hotel u zakup, a zabaleženo je da su zakupci bili Frajd i sinovi i Karlo Štolc.

Fotografija hotela iz 1941. godine.

Posle II svetskog rata ime hotela je ponovo promenjeno u hotela „Vojvodina“. Ova fotografija snimljena je 1995.

Iz arhiva Zavoda za Zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada (O.Z. 39/3, 1995.)

Na fotografiji vidimo današnji izgled dvorišne fasade hotela „Vojvodina“, sa profilisanim malterskim ramovima oko prozora, sa tavanskim rozetama na frizu, u osi svakog prozora.

U dvorištu hotela je 1895. završena zgrada pozorišta u neorenesansnom stilu, po projektu Vladimira Nikolića, poznato kao pozorište Dunđerski, u kojoj je bilo smešteno Srpsko narodno pozorište. Prva predstava je bila odigrana 4. februara te godine. 

Zgrada je bila postavljena blizu desnog dvorišnog krila hotela, u prilično skučenom prostoru. Pozorište je moglo da primi oko 600 posetilaca. Zgrada je izgorela u požaru 23. januara 1928. godine.

Realizaciju sajta pomogala je Gradska uprava za kulturu Novog Sada

Za realizaciju ovog sajta korišćeni su izvori i materijali Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada

STARO JEZGRO NOVOG SADA je proglaseno za kulturno dobro, odlukom o utvrđivanju za prostorno kulturno-istorijsku celinu – 05 br. 633-151/2008 od 17. januara 2008, „Sl. glasnik Republike Srbije“ br. 07/2008.