BeogradskaPodgrađe

Beogradska broj 9

Spratna stambena zgrada izgrađena je na parceli koja zahvata prostor između tri ulice. Glavna zgrada pravougaone osnove zahvata ugao ulica Beogradske i Lisinskog. Prema raspoloživim podacima, podignuta je najverovatnije u drugoj polovini XVIII veka, a današnji izgled je dobila u drugoj polovini ili krajem XIX veka. Osnova zgrade je izduženi pravougaonik sa glavnim ulazom na kraćoj strani, iz Beogradske ulice.

Sredinom osnove, duž čitavog objekta, proteže se unutrašnji hodnik iz kojeg se ulazi u niz prostorija – stanova desno prema ulici Lisinskog, i pomoćnih prostorija na levoj i strani, na kojoj je još dvokrako stepenište za sprat, manje unutrašnje dvorište i svetlarnik. Dispozicija prostorija je ista u prizemlju i na spratu. Podrum se nalazi ispod levog dela objekta iz kojeg vode podzemne veze prema objektima danas vojno-bolničkog kruga u severnom građevinskom bloku podgrađa. Zasvođen je poluobličastim svodovima i nepristupačan je veći deo godine zbog prisustva vode. Stepenište na sprat je široko sa drvenim gazištima. Zasvođeno je poluobličastim svodovima iznad krakova i krstastim na podestima. U bočnim zidovima su lučno završeni ustakljeni prozori. Prostorije prizemlja i sprata su sa ravnim tavanicama drvene konstrukcije. Objekat je građen od opeke, malterisan i bojan. Кrov je nešto susednih u Beogradskoj ulici i izuzetno složen, pokriven biber crepom sa pet sačuvanih karakterističnih vertikala odžaka.

Prednji deo krova, prema Beogradskoj ulici, je nešto niži, masivniji, dok je stražnji deo viši, po konstruktivnom rešenju i manjim presecima krovne građe evidentno iz kasnijeg perioda. Glavni ulaz u zgradu je iz Beogradske ulice kroz puna dvokrilna vrata sa nadsvetlom na kojima je sačuvan autentičan okov od kovanog gvožđa. Vrata su asimetrična u odnosu na po dva prozora levo i desno od njih.

U osi vrata kao i prozora u prizemlju nalaze se prozori od prostorija na spratu. Prema ulici Lisinskog je jedanaest identičnih prozora na spratu i prizemlju (osim portala otvorenog devedesetih godina), pri čemu su prvi ugaoni u prizemlju, kao i prva dva na spratu „slepi“ prozori smešteni na izbačenom rizalitu kojim je plitko akcentiran ugao zgrade. Po ravnim, malterisanim površinama prizemne zone ulične fasade izvučene su plitke fuge. Horizontalnu podelu naglašavaju profilisani međuspratni i potkrovni venac. Uglovi objekta i rizalit u ulici Lisinskog obrađeni su u imitaciji naizmenično ispuštenih, rustično obrađenih kvadera. Otvori u prizemlju su u jednostavnom malterskom okviru sa naglašenim završcima, a na spratu u profilisanim malterskim ramovima sa naglašenim solbankom.

Opisana malterska plastika i položaj stolarije od ravni fasade, kompozicija i korpus zgrade, kao i kolorističo rešenje iz 1967. godine autora Aleksandra Lakića (1922-1988), novosadskog slikara, podvlače osnovnu stilsku karakteristiku likovnog rešenja fasada u pseudo renesansnom slogu. Na parceli se nalazi i dvorišna zgrada L osnove, čije južno krilo je funkcionalno povezano sa glavnim objektom i s njim formira malo dvorište. Ulaz u dvorište je širok, sa tragovima nekadašnjih zidanih stupaca kapije i dvokrilnim vratima od kovanog gvožđa sa primenjenim dekorativnim elementima u duhu secesije. S desne strane kapije je smešten objekat trafostanice, a preko puta nelegalno izgrađeni spratni objekat. Severno, stambeno krilo je praktično odvojeno (zazidani otvori) i nosi poseban kućni broj – Lisinskog br.3.

Realizaciju sajta pomogala je Gradska uprava za kulturu Novog Sada

Za realizaciju ovog sajta korišćeni su izvori i materijali Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada

STARO JEZGRO NOVOG SADA je proglaseno za kulturno dobro, odlukom o utvrđivanju za prostorno kulturno-istorijsku celinu – 05 br. 633-151/2008 od 17. januara 2008, „Sl. glasnik Republike Srbije“ br. 07/2008. 

Оставите одговор

Ваша адреса е-поште неће бити објављена. Неопходна поља су означена *