Beogradska broj 1

Spratna stambeno-poslovna kuća izgrađena je na parceli koja zahvata prostor između Beogradske ulice i ulice Prote Mihaldžića. Osnova objekta zauzima dve trećine parcele, dok je na preostalom delu, prema ulici Prote Mihaldžića, na mestu nekadašnje prizemne zgrade interpoliran, krajem devedesetih godina XX veka, novi spratni objekat.

Njihovom izgradnjom, komunikacija koja je postojala između naspramnih strana bloka je ukinuta, široki ulaz pasaža kroz dvorišni deo objekta je zazidan, a oblikovana stražnja fasada objekta je zaklonjena. Osnova graditeljskog sklopa je izduženi pravougaonik sa malim unutrašnjim dvorištem kojeg formiraju ulični i dvorišni deo sa istočnim krilom koje ih povezuje. Glavni ulaz je iz Beogradske ulice.

Desno od ulaza je lokal, dok je onaj sa leve strane adaptiran u stambeni prostor. Sredinom osnove proteže se hodnik iz kojeg se ulazi u stambene prostorije prizemlja. Hodnik je zasvođen poluobličastim svodom sa nizom pravilno raspoređenih svodnih rukavaca.

U polukružnoj niši u istočnom zidu nalazi se uzidan bunar sa sačuvanim ostacima mehanizma za zahvatanje vode.

Sa iste strane, u produžetku, je dvokrako stepenište za sprat. Drugo stepenište je smešteno na suprotnoj strani, u dvorišnom delu objekta. Dispozicija prostorija je ista u prizemlju i na spratu. Podrum se nalazi ispod većeg dela osnove objekta iz kojeg, po kazivanju stanara, vode podzemne veze prema objektima danas vojno-bolničkog kruga u susednom građevinskom bloku. Zasvođen je poluobličastim svodovima i nepristupačan je zbog prisustva vode.

Prostorije prizemlja uličnog dela objekta, kao i hodnik na spratu je pod poluobličastim svodovima sa svodnim rukavcima, dok su prostorije u prizemlju dvorišnog dela pod svernim svodovima. Potkrovni prostor nad uličnim delom objekta adaptiran je u stambeni i pripojen stanovima na spratu, pri čemu je na delu tavana prema dvorištu, izvedenom sredinom devedesetih godina XX veka, nazidan povišen i promenjen nagib krovne ravni. Objekat je građen od opeke, malterisan i bojen. Krov je složen, na uličnom i dvorišnom delu na dve, a na istočnom krilu na jednu vodu, pokriven biber crepom.

Kuća potiče iz XVIII veka, na šta ukazuje karakteristična dispozicija i funkcionalna organizacija prostorija, oblikovanje svodova međuspratnih konstrukcija i kamenih konzola komunikacionih balkona, primenjeni detalji od kovanog gvožđa, kao i sačuvani fragmenti originalnih dekorativnih elemenata na fasadi. Današnji izgled dobila u rekonstrukciji izvedenoj 1919. godine, što je i zabeleženo u vinjeti od lima postavljenoj na krovnoj ravni iznad oluka (inicijali i godina „AW 1919“).

Tada je glavna fasada prema Beogradskoj ulici obložena klinker opekom,a autentična plastična dekoracija zamenjena, osim u površini friza ispod potkrovnog venca.

Ulična fasada ima naglašenu soklu, međuspratni i potkrovni venac, sa četiri osi otvora na nejednakom među spratnom rastojanju. U prizemlju su ulazna vrata, portal lokala desno i dva prozora levo,od kojih je onaj bliži ulazu izveden iz nekadašnjeg portala poslovnog prostora. Unutar sokle sačuvan je autentičan podrumski otvor u kamenom ramu. Otvori na spratu su u profilisanom malterskom ramu naglašenih uglova, međusobno povezani vencem ispod kojeg su uokvirena prazna parapetna polja.

Na spratu su četiri pravougaona prozora od kojih su dva središnja kibic – fensteri.

Unutrašnja fasada dvorišnog objekta na spratu ima dva šira segmentno završena otvora, verovatno nekadašnjeg otvora trema. Spoljna, danas zaklonjena fasada,ima četiri ose prozorskih otvora u jednostavnom malterskom ramu, sa plitkim lezenama između. Uprizemlju je sa leve strane, danas zazidani, široki, segmentno završeni portal i dva prozorska otvora sa desne strane.