Carice Milice 2 (Futog)

Kotekov dvorac u Futogu

Dvorac u Futogu izgradio je grof Andreas Hodik, konjićki general i predsednik dvorskog ratnog saveta tokom 1777. godine. Futoško vlastelinstvo je 1805. godine prešlo u ruke grofovske porodice Kotek, koja će to vlastelinstvo zadržati više od jednog veka, sve do 1921. godine. U godini preuzimanja vlastelinstva Rudolf Kotek dao je da se zgrada dvorca obnovi za potrebe stanovanja njegovog sina Režea I snaje  Marije Radai. Podaci o obnovi navedeni su u budimpeštanskom časopisu “Salon” od 1900 godine, ali se u njemu ne govori o stepenu ove intervencije. Vlasnik dvorca 1892. godine je Rudolf Kotek, stariji, a od 1892-1921 Rudolf Kotek mlađi ženidbom sa groficom Gabrijelom Kotek, ćerkom grofa Rudolfa Koteka mlađeg, vlasnik zgrade dvorca i 30000 jutara zemlje, 1922 godine postao je austriski grof Franc Šenborn.

Donošenjem Zakona o agrarnoj reformi na na velikim posedima 1931 godine posed je oduzet, a vlasnicima je trebalo da bude isplaćeno svota od 3550049,59 dinara. Međutim kasnije se kao vlasnici u vreme Drugog svetskog rata pominje Marija Kotek (ćerka grofa Koteka mlađeg i njen suprug, grof Aleksandar Plavičini. Za vreme Drugog svetskog rata jedno vreme u kotekovom dvorcu smeštena bolnica a od 1948 godine Srednja Poljoprivredna škola “Dr Siniša Stamenković”. Utom period iz zgrade je izneta sva arhiva, nestao je skupoceni nameštaj i sva druga vredna oprema iz enterijera. Do danas su jedino, na zidovima hodnika i u stepenišnom prostoru, ostali sačuvani lovački trofeji grofovske porodice i dve slike.

Dvor je spratni, slobodno stojeći objekat,pravougaone osnove građen na prostranoj parcel duboko uvučen u odnosu na uličnu regulaciju i okružen šancem. Na sredini glavne fasade je reprezentativan ulaz sa pristupnim stepeništem I zakrivljenim pristupnim rampama, a iznad Velika terasa sa krivoliniskom ornamentisalnom ogradom od kovanog gvožđa. Terasu nosi četiri vitka gvozdena stuba od livenog gvožđa koji su postavljeni na visoke baze kvadratne osnove.

Na objektu postoje još dva ulaza na levoj bočnoj fasadi, uz koju je istovremeno izgrađen aneks sa identičnom ogradom  kao što je na a velikom balkonu i na dvorišnoj produžnoj fasadi ispred koje je prostrana pravougaona terasa sa barokno oblikovanim stepeništem.

Još jedan parterni aneks pravougaone osnove sa četiri prozora izgrađen je i uz desnu bočnu fasadu. Moguće je mada nije utvrđeno da se radi o nekadašnjoj porodičnoj kapeli. Obrada fasadnih površina je jednostavna, ravno malterisana jedino je oko prozora (po deset u nizu na podužnim fasadama), nešto složenija deklaracija stepenasto oblikovana malterski ramovi sa kasetiranom nadogradnjom, prozorima partera i prozorima sprata. Na krovnom nadzitku je niz jednostavnije oblikovanih konzola. Masivan krov na četiri vode je posle požara 1950. godine pokriven falcovanim crepom.

Organizacija prostora izvedena je dugačkim hodnikom po sredini objekta i prostorijama postavljenim u nizu.

Na njenom kraju je poprečno krilo u koje je smešteno monumentalno, široko stepenište sa kamenim gazištima i bogato ornamentisanom ogradom od kovanog gvožđa.

Mesto ukrštanja dva hodnika  (prostora) pojačano je potpornim lucima obliku segmenta elipse. Na obe etaže postavljen je raspored prostora i izgled masivne kasetirane stolarije na vratima. Izuzetak je svečana sala na spratu u kojoj je delimično sačuvana plafonska štuko dekoracija i u celosti stolarija, vredan duborezni rad.

Uz zgradu Dvora, naslonjen uz levu bočnu fasadu, sačuvan je dugačak parterni objekat sa drvenim tremom.

On ima funkciju privremenog prolaza hodnika koji vodi do pomoćnog objekta. Godina izgradnje nije utvrđena, najverovatnije da nije iz ranog perioda postojanja Dvora. Funkcijom, rezbarenom drvenom konstrukcijom koja nosi krov na jednu vodu pokriven biber crepom, predstavlja nesvakidašnji objekat na teritoriji grada Novog Sada.

Zgrada dvorca od ulice odvojena je ogradom od kovanog gvožđa na kojoj su tri ulazne kapije, sa zidanim stubovima.

Kotekov dvorac kao spomenik kulture, pripada grupi reprezentativnih objekata, koncipiranih po pravilima baroka, ali sa izmenama načinjenim u vreme obnove 1805. godine što se pre svega odnosi na obnovu fasade. Pored arhitektonskih vrednosti, zgrada dvorca ima i istoriski značaj, s toga što su obe grofovske porodice, Hadik i Kotek, doprinele razvoju naselja Futog, pre svega gradnji u njemu značajnih objekata ( katolička crkva Srca Isusovo, “Rudolfinum”, “Marijanum” i itd.).

Poljoprivredna škola sa domom učenika Futog

Škola je osnovana 1947. godine i u samom početku bila je jednogodišnja brigadirska škola koja prerasta u dvogodišnju specijalnu gradinarsku školu, a zatim u oglednu poljoprivrednu školu opšteg smera sa trogodišnjim trajanjem. Četvorogodišnje obrazovanje uvedeno je 1949. godine i pored opšteg smera uvode se ratarski, stočarski, vinogradarski i voćarski smer.

Od 1975. godine u školi se realizuje program zajedničkih osnova srednjeg vaspitanja i obrazovanja, da bi 1977. godine škola prerasla u Centar za obrazovanje kadrova poljoprivredno-prehrambene struke pod nazivom „ Dr Siniša Stanković“. Pod ovim nazivom škola radi do 1993. godine kada menja ime u Poljoprivredna škola sa domom učenika.

Godine 2000. prehrambeno-tehnološki smerovi prelaze u tehničku školu „Pavle Savić“ u Novom Sadu.