PAŠIĆEVA 11
Jednospratna ugaona kuća poznata kao „Kod Ikone“, izgrađena u stilu romantizma, sa osnovom u obliku ćiriličnog slova „Г“, 1853. godine za vlasnika Mariju Trandafil. Kuća je izgorela za vreme bombardovanja u Buni, pa obnovljena u Velikoj obnovi.
U ugaonom lokalu je decenijama bila Apoteka „Kod Spasitelja“.
U ovoj kući je živela velika novosadska dobrotvorka Marija Trandafil, koja je između ostalog, obnovila Nikolajevsku i Jermensku crkvu, i iz čijeg je zaveštanja izgrađena današnja zgrada Matice srpske, a prvobitno Zavod za srpsku siročad.
Više o životu i radu novosadske dobrotvorke Marije Trandafil možete saznati u dokumenarnom prilogu iz serijala „Heroine i heroji Novog Sada“:
Upravitelj dobara Marije Trandafil, Luka Jocić (1836-1926), knjižar, izdavač i oficir, piše o njenom svakodnevnom životu u ovoj kući:
„Po celi bogovetni dan je sedela u svojim vanredno čistim i prostranim sobama. Tek po kad i kad joj dođe po koja poznata gospođa i onda je volela da čuje novine, što se pronose po varoši… Nikad nije pred sud ili varošku kuću išla. Kad je nužan bio njen potpis da dade, došao je činovnik k njoj u stan, a ona je za taj slučaj gospodsku dijurinu platila… Sama nije čitala nikakvih novina, pa ni srpskih. Jedina su joj zabava bile nemačke knjige, koje je sa velikim razumevanjem čitala.
Ugaonom uličnom fasadom dominira Ikona u polukružnoj niši, na samom uglu zgrade, po kojoj su je novosađani i zvali „Kod Ikone“.
Glavna fasada u Pašićevoj ulici je sa 7 vertikala otvora, od kojih su srednja 3 na rizalitu, flankiranom plitkim pilstrima. Fasada u Grčkoškolskoj ima 3 vertikale otvora. Na samom uglu zgrade je balkon sa ogradom od kovanog gvožđa.
Otvori u prizemlju su polukružno završeni u jednostvanim malterskim ramovima, dok su na spratu arhitravno završeni u profilisanom malterskom ramu.
Fasadno platno je ravno malterisano i završava se istaknutim profilisanim potkrovnim vencem.
Na Sauterovom planu iz 1889. označena je kuća „Kod Ikone“ na uglu tadašnje Školske i Ćurčijske
Kuća „Kod Ikone“ na fotografiji snimljenoj oko 1900. godine, sa apotekom „Kod Spasitelja“. Na slici vidimo dekorativne elemente oko gornjih delova prozora, karakteristične za novosadske kuće građene u stilu romantizma, kao npr. Dunavska 33, Pašićeva 12… Danas tih elemenata više nema na fasadi.
Realizaciju sajta pomogala je Gradska uprava za kulturu Novog Sada
Za realizaciju ovog sajta korišćeni su izvori i materijali Zavoda za zaštitu spomenika kulture Grada Novog Sada
STARO JEZGRO NOVOG SADA je proglaseno za kulturno dobro, odlukom o utvrđivanju za prostorno kulturno-istorijsku celinu – 05 br. 633-151/2008 od 17. januara 2008, „Sl. glasnik Republike Srbije“ br. 07/2008.
